مقدمه

Hyssopus officinalis یا زوفا درختچه ای از خانواده Lamiaceae است که بومی جنوب اروپا، خاورمیانه و مناطق اطراف دریای خزر است. این گیاه در بین گونه های مختلف دارای برگ های سوزنی شکل و گل های آن به شکل خوشه ای است. به دلیل خواص آن به عنوان ضد عفونی کننده، سرکوب کننده سرفه و خلط آور، در طب سنتی گیاهی مورد استفاده قرار گرفته است.

معرفی محصول

در شرایط آب و هوایی مطلوب، گیاه زوفا دو بار در سال، یک بار در پایان بهار و یک بار دیگر در ابتدای پاییز برداشت می شود. گیاهان را ترجیحاً هنگام گلدهی به منظور جمع آوری نوک گل برداشت می کنند.

هنگامی که ساقه ها بریده می شوند، آنها را جمع آوری کرده و خشک می کنند یا روی پالت ها انباشته می شوند تا تخلیه شوند یا آویزان می شوند تا خشک شوند. فرآیند خشک کردن واقعی در یک منطقه خنک، خشک و دارای تهویه مناسب انجام می شود، جایی که مواد چندین بار مخلوط می شوند تا خشک شدن یکنواخت تضمین شود. گیاهان خشک شده برای جلوگیری از تغییر رنگ و اکسیده شدن از قرار گرفتن در معرض نور خورشید نگهداری می شوند. فرآیند خشک کردن تقریباً شش روز طول می کشد. پس از خشک شدن، برگ ها جدا می شوند و هر دو جزء، برگ و گل، ریز خرد می شوند. محصول خشک شده نهایی یک سوم وزن تازه اولیه وزن دارد و تا 18 ماه قابل نگهداری است.

نحوه کاشت زوفا

استفاده از بذر گیاه یکی از مهمترین روش های کاشت است که باید برای این بذر ها یک محیط مناسب و خاصی فراهم کرد تا بتوانند رشد خوبی داشته باشد در غیر این صورت باید بذرها را درخزانه ای با فاصله های معین به اندازه ۲۰ سانتی متر کاشته شود تا این گیاهان بتوانند به راحتی از خاک بیرون بیایند.

هنگامی که نشاها دارای ۴ الی ۶ برگ شدند، ریشه هایشان کاملا بلند و شکل گرفته اند که دراین لحظه می توان آنها را به زمین انتقال داد. مقدار بذری که برای این نوع کاشت استفاده می شود تقریبا ۸ کیلوگرم درهرهکتاراست و معمولا این بذر راحدود ۰٫۵ تا ۱ سانتی متر از عمق زمین می کارند.

نحوه تکثیر

بذرهای گیاه زوفا دارای قوه رویشی مناسبی هستند به همین دلیل کاشت مستقیم قطعا نتیجه مطلوبی خواهد داشت و در بیشتر کشورها برای کاشتن گل زوفا از این شیوه استفاده می کنند. کاشت و پرورش گل زوفا به شکل ردیف مانند و یا با بهره گیری از ردیف بندی کار انجام می شود. بعد از کاشتن، زمین موردنظر را باید آبیاری نمود. در صورتی که این گیاه در مناطق شیب دار کاشته شود توجه داشته باشید که جهت ردیف ها باید برعکس جهت شیب زمین باشد.

عوامل محیطی موثر بر رشد گیاه

خاک: نیاز به خاک مخصوص ندارد. در صورت  کشت محصول در سطوح گسترده باید از خاک هایی استفاده نمود که دارای بافت متوسط بوده و شامل ترکیبات کلسیمی می باشند.

آبیاری: نسبت به خشکی مقاومت نشان می دهد امادر شروع رشد و بعد از اولین برداشت به میزان آب کافی احتیاج دارد.

دما: 20 تا 25 درجه. گیاه بالغ دمای 40 درجه و بالاتر را تحمل می کند.

pH : 5 تا 7/5

کاربردهای زوفا

آشپزی
این گیاه تازه معمولاً در آشپزی استفاده می شود. زعتر یک مخلوط گیاهی معروف خاورمیانه است که برخی از نسخه های آن شامل برگ های خشک شده زوفا است. اسانس زوفا را می توان با بخار پز به دست آورد و به میزان کمتری در پخت و پز استفاده می شود.
این گیاه معمولاً توسط زنبورداران برای تولید شهد استفاده می شود که زنبورهای عسل غربی از آن عسلی غنی و معطر می سازند.
از برگ های گیاه زوفا به عنوان چاشنی معطر استفاده می شود. برگها به دلیل داشتن تانن دارای طعم کمی تلخ و رایحه نعناع تند هستند. به دلیل شدت آن در پخت و پز به طور متوسط استفاده می شود.

داروی گیاهی
در طب گیاهی اعتقاد بر این است که زوفا دارای خواص تسکین دهنده، خلط آور و سرکوب کننده سرفه است. زوفا برای قرن ها در طب سنتی به منظور افزایش گردش خون و درمان بیماری های متعددی مانند سرفه و گلودرد مورد استفاده قرار می گرفته است. زوفا می تواند سیستم گوارشی را تحریک کند.

خلاصه وضعیت سرمایه گذاری طرح پرورش گیاه زوفا
ظرفیت تولید سالانه : 2 تن در هر هکتار
مساحت زمین مورد نیاز : 10000 هزار متر مربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : 1 نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : 70 میلیون تومان(بدون احتساب زمین)
نرخ بازده داخلی در سال مبنا: 21 درصد
قیمت فروش تقریبی هر کیلو: 370 تومان