مقدمه
طرح توجیهی ساخت ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری مواد معدنی، در ابتدای کار که پروژه در حد یک ایده است، نوشته می شود. در صنعت جهت استخراج و فرآوری مواد معدنی، به ماشین آلات و تجهیزات متنوعی نیاز است که متناسب با فرآیند تولید، نوع مواد معدنی، سطح تکنولوژی و اتوماسیون ماشین آلات، در گروه بندی های متعددی قرار می گیرند. از همین رو ماشین سازان متناسب با توان فنی و مهندسی و همین طور میزان سرمایه گذاری در این زمینه، تعدادی از تجهیزات مورد استفاده جهت استخراج و فرآوری مواد معدنی را انتخاب می کنند و در زمینه ساخت آن ها فعالیت می کنند.

اهمیت استراتژیکی کالا در دنیای امروز
ماشین سازی از صنایع مادر و اساسی در هر کشوری محسوب می شود؛ چراکه این ماشین آلات و تجهیزات خود به عنوان کالای واسطه ای برای تولید دیگر محصولات مورد استفاده قرار می گیرند.
در واقع می توانیم بگوییم که توسعه ماشین سازی می تواند به معنای توسعه صنعت تولید مواد معدنی کشور باشد. از همین رو کارشناسان فعال در این زمینه، مجموعه ماشین سازی را به عنوان یکی از محورهای توسعه کشور تلقی می کنند.

ساخت ماشین آلات به خصوص دسته ای از آن ها که تخصصی تر و حساس تر است، از میزان وابستگی به دیگر کشورها کم می کند. از سویی دیگر منجر به ایجاد زیرساخت های لازم برای تولید صنعتی مواد معدنی می گردد. بنابراین اهمیت استراتژیکی طرح توجیهی ساخت ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری مواد معدنی در زمینه توسعه زیرساخت های صنعت کشور می باشد و از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.
واحد های فعال در زمینه ساخت ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری مواد معدنی از نظر کیفیت طراحی و ساخت در سه دسته قرار دارند :

• دسته اول : شرکت های فعال و تحت لیسانس با طرف خارجی با انتقال تکنولوژی از یک شرکت معتبر خارجی (فروش آسان داخلی و خارجی با تکیه بر اعتبار طرف خارجی)
• دسته دوم : شرکت های فعال با استفاده از مهندسی معکوس تکنولوژی های موجود (تولید محصولات با کیفیت متوسط)
• دسته سوم : شرکت های فعال در زمینه تولید ماشین آلات استخراج و فرآوری مواد معدنی با استفاده از کپی برداری (تولید محصول با کیفیت پایین و ساخت تجیهزات به صورت تکی و موردی)

معرفی محصول
در ساخت ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری مواد معدنی، تجهیزات مختلفی مورد بررسی قرار می گیرد که شامل :

• تجهیزات خردایش و دانه بندی شامل سنگ شکن ها، آسیاها، سرندها
• تجهیزات جدایش مواد معدنی با ارزش از باطله شامل جداساز های ثقلی، جداساز های واسطه سنگین، کلاسیفایرها، جداساز های مغناطیسی، جداساز های الکتریکی و الکترواستاتیکی، جدایش هیدرومتالورژیکی، جدایش شیمیایی و الکتروشیمیایی
• تجهیزات جدایش فلز جامد از مایع شامل تیکنرها، فیلترها و خشک کن ها

هر واحد تولید کننده و همینطور سرمایه گذاران می توانند متناسب با توان مالی و همینطور دانش فنی و مهندسی که در اختیار دارند، ماشین و یا ماشین هایی را انتخاب کرده و اقدام به ساخت آن ها نمایند. در واقع در این طرح نمی توان فهرست دقیقی از ماشین آلات مورد نظر را ارائه کرد و انتخاب نوع ماشین با توجه به میزان سفارش و تقاضای مشتریان و همینطور توان سازنده، انجام می شود.

کد آیسیک محصول
بر اساس سیستم طبقه بندی وزارت صنعت،معدن و تجارت کد آیسیک مرتبط با طرح توجیهی ساخت ماشین آلات و تجهیزات فرآوری مواد معدنی ، کد 29241210 می باشد.

شرایط واردات محصول
مطابق کتاب مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی، جهت واردات محصول محدودیتی وجود ندارد و می توان با پرداخت حقوق گمرگی که برای این کالاها که ده درصد تعیین شده است، اقدام به واردات آن ها نمود.

استاندارد های موجود در مورد محصول
این ماشین آلات حالت عمومی در بازار ندارند و به صورت تخصصی جهت استفاده در کارخانه های فرآوری مواد معدنی، مورد استفاده قرار می گیرند.

در واقع ماهیت محصولات مورد بررسی در طرح توجیهی ساخت ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری مواد معدنی به گونه ای است که نمی توان استاندارد خاصی را برای آن ها تعیین کرد و هیچ گونه استاندارد ملی و یا بین المللی برای آن ها طراحی و تنظیم نشده است.

اما باید اشاره کرد که تولید این محصولات بر اساس مشخصات فنی ارائه شده از سوی طراح ماشین انجام می شود که می توان همین مشخصات را به نوعی الزامات و استانداردهای مورد نیاز جهت تولید محصول مورد بررسی در طرح توجیهی ساخت ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری مواد معدنی تلقی کرد. مشخصات فنی ماشین آلات مورد بررسی، در قالب یک نقشه فنی از سوی مهندس طراح، به واحد تولیدی ارائه می شود که لازم است تک تک آن ها رعایت گردد.

موارد مصرف و کاربرد محصولات
این ماشین آلات بر اساس محل و نوع مواد معدنی طراحی و ساخته می شوند. در واقع طرح مورد بررسی یک طرح ماشین سازی با گرایش ماشین آلات استخراج و فرآوری مواد معدنی می باشد که تنوع و موارد کاربرد آن ها بسیار بالا است. به طور کلی از کاربردهای این ماشین آلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• منتقل کردن مواد معدنی از محل استخراج که معدن می باشد تا محل استفاده و مصرف آن ها به کمک ماشین آلات و تجهیزات فرآوری
• عملیات خرد کردن، سورت، له کردن مواد و … جهت پخت مواد و تقویت خواص شیمایی آن ها
• آسیاب مواد به منظور تولید آن ها به دانه های کوچکتر
• الک کردن مواد و تولید پودر با مش یک دست و یکپارچه
• بسته بندی مواد معدنی
• جدا کردن مواد معدنی
• خشک کردن مواد معدنی
• فیلتر کردن مواد معدنی
• ویبراتورها

فعالیت های اجرایی طرح

در زمینه تولید و ساخت تجهیزات و ماشین آلات استخراج و فرآوری مواد معدنی فعالیت های اجرایی زیر صورت می گیرد :

طراحی و مهندسی (تعیین کننده کیفیت و سطح تکنولوژی و اتوماسیون ماشین آلات)

دانش فنی (استفاده از یک دانش فنی قابل قبول شامل استفاده از تکنولوژی تولید تحت لیسانس شرکت های معتبر، مهندسی معکوس و یا کپی برداری)

ساخت (شامل مراحل ماشینکاری، ریخته گری، جوشکاری)

قطعات استاندارد و آمادی (تهیه بخشی از قطعات مورد استفاده در ماشین سازی به صورت آماده از بازار)

مواد اولیه مورد نیاز
در خط تولید ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری مواد معدنی به برخی مواد اولیه نیاز است :

• میلگرد فولادی
• ورق فولادی
• پروفیل فولادی
• تجهیزات جانبی الکتریکی
• الکتروموتور
•  الکترو پمپ
•  تجهیزات الکترونیکی
•  تابلو برق
•  رنگ و متعلقات

ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز
فهرست ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز طرح شامل موارد زیر است :

• کوره عملیات حرارتی فولاد و چدن
• ماشین تراش
• ماشین فرز
• جرثقیل سقفی
• گیوتین ورق بر (گیوتین)
• دستگاه اره آتشی
• دستگاه اره صابونی
• ماشین خم
• ابزارآلات دستی و عمومی
• میزهای کار و غیره
• جرثقیل سقفی 10 تنی
• فیکسچرهای مونتاژ
• تجهیزات تست و کنترل کیفیت
• جرثقیل دستی به همراه قاب آن

خلاصه وضعیت سرمایه گذاری طرح
میزان تعداد واردات سالیانه : 5-8 دستگاه
میزان سرمایه مورد نیاز : 550 هزار دلار
میزان نرخ بازده داخلی در سال : 35 %