مقدمه
از گذشته های دور از زعفران به دلیل رنگ زیبا و عطر و طعم استثنایی استفاده می شده است ، در سالیان اخیر به دلیل گرایش به مصرف افزودنیهای طبیعی ، به جای انواع شیمیایی و سنتزی در مواد غذایی ، استفاده از زعفران رو به فزونی گذاشته است .

کارخانجات مختلف صنایع غذایی ، از زعفران در تهیه انواع سوسیس و مارگارین ، کارخانجات لبنی در تهیه انواع کره ، پنیر و سایر محصولات تولیدی خود و همچنین برخی کارخانجات ها از رعفران در تهیه انواع پودرهای کیک و در انواع دسرها به کار می برند .

کارخانجات های مشروب سازی از زعفران استفاده می کنند . از زعفران به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده طبیعی و سالم در برخی نوشابه ها ، ژله ، بستنی ، شکلات ، نبات و آبنبات ، کیک و کلوچه ، پودرهای سوخاری و …. استفاده می شود .

پزشکی و دارویی

کمک به هضم طبیعی غذا ، تقویت کننده معده ، ضد نفخ ، محرک و تقویت کننده تمایلات جنسی

مسکن ، به ویژه در درمان دردهای لثه و قلنج ، ضد تومور ، جمع کننده رادیکالهای آزاد ( خاصیت ضد سرطانی زعفران )

شادی بخش ، درمان دردهای عصبی ، آرامبخش ، درمان کم خوابی ، تقویت کننده خافظه ، افزایش دهنده تمرکز ، ضد تشنج ، افسردگی ، اسپاسم ، آلزایمر و پارکینسون

درمان فشار خون ، کاهش کلسترول ، درمان کم خونی ناشی از کمبود آهن در دختران ، کاهش درصد احتمال بروز بیماریهای قلبی ، تصلب شرائین و افزایش سلامت قلب ( به دلیل وجود تیامین ، ریبوفلاوین و مواد معدنی )

درمان بیماری های تنفسی نظیر آسم ، سرماخوردگی ، سرفه ، افزایش جریان خون در شبکیه ، درمان اختلالات لکه زرد شبکیه در اثر پیری ، بهبود علائم مربوط به رتینوپاتی ایسکمیک ، درمان کوفتگی و رماتیسم به صورت استعمال خارجی

درمان بیمایهای نظیر اسهال خونی ، سرخک ، بزرگ شدن کبد و طحال و عفونت دستگاه ادراری همچنین تحقیقات فراوان انجام شده نشان می دهد که ترکیبات موجود در زعفران در درمان برخی از انواع سرطانها در حیوانات آزمایشگاهی تأثیر داشته است .

بنابراین مشاهده می کنیم که به دلیل ویژگی هاو خواص منحصر به فرد زعفران ، امروزه از آن در صنایع غذایی ، دارویی ، بهداشتی ، آرایشی و عطرسازی استفاده قابل توجهی می شود .

شرایط واردات محصول

شرایط خاصی جهت واردات این محصول وجود ندارد .

شرایط صادرات محصول

صادرات زعفران به لحاظ کمی محدودیت ندارد ولی به لحاظ کیفی آزمایشات گسترده ای روی این محصول صورت می پذیرد تا از نظر سموم احتمالی و آلودگی های غیر مجاز عاری بوده و سپس صادرات صورت پذیرد .

سالیان دراز زعفران ایران چاشنی اصلی سفرهای رنگین مردم جهان بود زعفران ایران با ساختار سنتی کشت ، برداشت و فراوری می شد و به طرق گوناکون به شکل فله به بازار جهانی ارسال میگردید .

– با توجه به جایگاه اصلی کشت خراسان وجود بارگاه ملکوتی امام هشتم (ع) زوار ایرانی و خارجی ( افغانستان ، پاکستان ، هند وکشورهای حوزه خلیج فارس ) زعفران را بعنوان اصلی ترین سوغات به شهر و دیار خود میردند .

حجاج و زائران ایرانی عتبات عالیات زعفران را به عربستان ، عراق و کشورهای عربی میرسانند که بعد این زعفران ایران از آنجا به کشورهای افریقایی راه بیدا مینمود .

دانشجویان ایرانی خارجی از کشور و خانواده هایشان زعفران ایران را درکنارقالی و خاویار به قاره اروپا و آمریکا ارسال مینمودند.

توریستها خارجی در برگشت خاویار ، صنایع دستی ، زعفران را بعنوان سوغات ارزشمند به کشورهای خود میبرند .

علاوه بر کانالهای فوق تجارت ایرانی و خارجی اقدام به صاردات واردات زعفران به شکل فله يا بسته بندی ساده واولیه می نمودند .

علیرغم عدم توجه نظام گذشته به صنایع کشاورزی داخلی واتکا به درآمد سرشار نفتی وعدم توسعه کیفی ، زعفران ایران با بهره بردن امتیاز محدودیت جهانی اقلیمی کشت از یک طرف ، سطح گسترده زیرکشت زعفران در جنوب خراسان ( گناباد ، قاینات ، فردوس ) جایگاه اصلی و تاریخی و سنتی زعفران ، جایگاه نخست را در جهان بخاطر ، حجم تولید ، عطر و طعم را بدون رقیب در دست داشت

و قرن ها نام زعفران با نام ایران عجین شده بود علیرغم سیستم کاملا سنتی وغیردولتی تجارت زعفران ایران ، فقدان سیستمهای کنترل کیفیت و بسته بندی امروزی ، فقدان حمایت دولتی وتسهیلات بانکی ، جوایز صادراتی زعفران کاران ایران مدافع اعتبار و جایگاه جهانی زعفران ایران بودند .

تعادل بین عرضه و تقاضا باعث فردوس بخاطر فقدان زیرساخت اقتصادی و صنعتی ، اقتصاد و معشیتی خانواده ها را تشکیل میداد . زعفران ازدیدگاه اقتصاد کشاورزی ( عدم نیاز به آب فراوان ، تجهیزات پیچیده ، نیروی ماهر ) و ارزش افزوده بالای آن سودآور و تاثیر شگرف را بر اقتصاد منطقه ، و بویژه در تامین معاش نیروی کارغیر ماهر داشت .

به جرات میتوان گفت اقتصاد مرکز جنوب خراسان متکی بر زعفران بود . بعد ازانقلاب و با استراتژی خروج از اقتصاد تک محصولی و توسعه صادرات غیر نفتی ، سیاستهای حمایتی در دستور کار قرارگرفت و زعفران از بخش هایی بود بسیار مورد توجه قرارگرفت تسهیلات بانکی شامل وام بلاعوض یا طویل المدت بدون بهره پرداخت ارزهای دولتی جهت به اصطلاح همه تجهیزات کنترل کیفیت ، پرد اخت جوایز کلان صادرات از جمله این سیاستها بود .

سیاست توسعه اقتصاد غیر نفتی نظریه کاملا منطقی بود اما استراتژی بکار گرفته شده در مورد زعفران از لحاظ تاکتیک مسیر صحیحی را طی ننمود .

اگر استراتژی حمایتی در هدف بدنبال ارتقای تجارت ( صنعت ) زعفران ایران بود می بایست سیتم حمایتی را بر روی بخش تولید برنامه ریزی و متمرکز می نمود حمایت از تولید کننده زعفران با حمایت مادی ومعنوی ، حقوقی از تشکیل سندیکای زعفران کاران واقعی ، برگزاری برنامه های آموزشی اعزام زعفران کاران به کشورهای رقیب مانند اسپانیا ، یونان ، کشمیر ، هند به منظور ارتقای آگاهی از امکانات و برنامه های رقبای جهانی زعفران کاران ، اعزام به بازارهای هدف به منظورآشنایی با فرهنگ عامه بازارهای هدف ، انتظارات ، ارتقای دید و بینش از بازار جهانی ، نیاز سنجی و استانداردها ، اعطای بورسیه های تحصیلی در رشته های زراعت ، صنایع غذایی ، بهداشت ، مدیریت ، اقتصاد ، زبانهای خارجی ، بازار یابی ، فن آوری اطلاعات وتجارت الکترونیک به اعضا سندیکا ها زعفران کاران میتوانست در توسعه وارتقاع سندیکا قوی با توانایی ورود به عرصه رقابت جهانی توسعه پایدار صنعت زعفران ایران را نهادینه می نمود .

اما در عمل سیاست حمایتی بسوی توسعه بخش بازار تجارت زعفران پیش رفت عطای تسهیلات و وامهای کلان ، جهت شرکتهای بسته بندی زعفزان باعث گشترش شرکتهای بسته بندی زعفران بدون هیچگونه سابقه گردید .

وامهای میلیونی با هدایت کارشناسان دولتی و سیستم بانکی صرف کاشی کردن پستوخانه ها ، زیر زمینها و نصب کابینت و تجهیزات روتین آزمایشگاهی به عنوان شرکت بسته بندی زعفران صاحب مجوز گریدند تا بتوانند از تسهیلات ارزی جهت رونق کسب و کار بهرمند گردند .

خلاصه وضعیت سرمایه گذاری طرح تولید زعفران
ظرفیت تولید سالانه : 2500 کیلو گرم
مساحت زمین مورد نیاز : 1000 متر مربع
زیربنای کل : 500 متر مربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : 15 نفر
میزان سرمایه گزاری ثابت : 1 میلیارد تومان
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : 450 میلیون تومان
میزان نرخ بازده داخلی : 42%