محافل کاری
در بازارهای به شدت رقابتی امروزی، که عمدتاً ناشی از فرایندهای جهانی شدن، پیشرفتهای سریع و بنیادین تکنولوژی، پیشرفتهای جدید در زمینه فناوری اطلاعات و افزایش تغییرات سریع در الگوهای مصرف، تقاضا و کمبود منابع و هزینههای بالای آنها میباشد، بنگاهها و صنایع مختلف در عرصه تجارت و فعالیتهای اقتصادی برای کسب موفقیت و ادامه حیاتشان نیازمند تصمیمگیری درست و بهنگام کرده است. این نابسامانیها در درون صنعت هماهنگی فعالیتهای اقتصادی را مختل میکند که از طریق دو روش میتوان این فعالیتها را به وضع سابق برگرداند: 1) برنامهریزی و تصمیمگیریهای آگاهانه 2) اصلاح روابط بین فعالیتهای اقتصادی باید به بنگاه ها، شرکت ها و مشتریانشان محدود شود. اهمیت سرعت در شناخت و پاسخگویی به مشکلات توسط مدیریت استراتژیک در سال های اخیر به طور چشمگیری مورد توجه قرار گرفته است؛ وبه همین خاطر است که پورتر اذعان میکند مفهوم استراتژی با مقابله با تهدیدات محیطی جهت پیدا کرده است. از طرفی تسریع در به اشتراک گذاری دانش بین رشته های مختلف حرفهای، از این طریق به منظور تسهیل در حل مسئله و تصمیمگیری آگاهانه، یک چالش مدیریتی چند ساله است. از طرف دیگر اقتصاد دانشمحور امروزی فشار زیادی به سازمانها و شرکتها، استارت اپها، صاحبان کسب ب کارهای کوچک و بنگاههای اقتصادی تحمیل میکند تا به سوی طراحی ساختارهایی گام بردارند که تسهیل کنندهی مدیریت دانش به منظور حل مسائل و تصمیمگیریهای اگاهانه باشد. اغلب روشهای تحقیق و نظریات بسیاری از دانشمندان ارتباطات، جامعهشناسان، روانشناسان به نتیجهگیری واحدی دربارهی نوع بشر رسیدهاند و آن اینکه ” انسان موجودی است اجتماعی”. به همین علت است گرایش به گروه و روابط گروهی نیز وجود دارد. وجود گروههای متفاوت در علم مدیریت شالودهی اصلی بسیاری از بهبود عملکرد سازمانی میباشد. اقتصاد دانشمحور امروزی فشار زیادی به سازمانها و شرکتها و سایر بنگاههای اقتصادی تحمیل میکند تا به سوی طراحی ساختارهایی گام بردارند که تسهیلکنندهی مدیریت دانش باشد. مدیریت دانش یک توصیف کلی از فرهنگ، فرایندها، زیرساختها و فناوریهای موجود در یک سازمان و یا یک صنعت است که جذب، رشد و بهینهسازی سرمایه دانشی را برای تحقق اهداف استراتژیک و راهبردی را ممکن میسازد. گرچه ساختارهایی نظیر گروههای کاری، شبکههای کاری و گروههای استراتژیک توانستهاند نقش مهمی در جذب، رشد و بهینه سازی سرمایه دانشی برای تحقق اهداف استراتژیک ایفا کنند اما در سالهای اخیر نوعی شکل ساختاری جدیدی در حال ظهور است که تکمیلکنندهی اشکال قبلی بوده و در عین حال به صورت بنیادی به خلق و تسهیم دانش، یادگیری و تغییر را هدایت میکند. این اشکال ساختاری جدید محافلعمل (اجتماع عمل، محافلکاری) نام دارد. محافلکاری گروههایی از افراد که مجموعه ای از مشکلات، نگرانی یا اشتیاق نسبت به یک موضوع را به اشتراک میگذارند و دانش و تخصص خود را در این زمینه با تعامل بر اساس تداوم، تعمیق می دهند نیز مفهومپردازی میشود. محافلعمل گروههای کاری از افراد که دارای تخصصی مشابهی بوده و در یک زمینهی کاری مشترک فعالیت میکنند و همزمان از طریق تعامل مستمر با یکدیگر یاد میگیرند که چگونه کارشان را بهتر انجام دهند نیز معرفی میشود. محافلعمل را گروههایی متصور میشوند که از افرادی تشکیل میشود که تخصصیهای مشابهی در یک حوزه مشخص داشته و خود را با دیگران در معرض مسائل و چالشهای اقتصاد امروزه قرار میدهند. طرفداران محافلعمل استدلال میکنند محافلعمل میتوانند همانند کاتالیزور قدرتمندی باشند. محافلعمل، اجتماعات واقعی و زنده است که متخصصان و یا دانشمندان، مشغول کار خود درمورد موضوعاتی هستند که پیامدهای عملی برای جامعه خوددارند. افراد در محافلعمل تجربه و تخصص خود را در قالب جریانی آزاد در اختیار یکدیگر قرار میدهند و شیوهایی را ابداع میکنند که رویکردهای نوینی را برای حل مسائل ارائه میدهند. در محافلعمل این افراد هستند که موضوعات را تعریف میکنند، بنابراین زمان اندکی تلف شده و تمامی تلاش ها معطوف به حل مساله ظهور یافته خواهد بود. در حقیقت، اعضای اجتماع ایدههای جدید دارند میتوانند نوآوری را تحریک کنند. از سوی دیگر، تجربیات مربوط به بهترین اقدامات میان اعضا تسهیم میشود که خود میتواند منشا بسیاری از نوآوریها و ابتکارات جدید باشد. محافلعمل بنا به دلایلی مختلف میتوانند تشکیل شوند. تغییر ساختار سازمانی، تغییرات در حوزه کسب و کار و تغییر در استراتژی شرکت نمونهایی از دلایل برای تشکیل انواع مختلفی از محافلعمل باشند. محافلعمل به تعداد موقعیتهایی که تحت آنها شکل میگیرند دارای تنوعاند. افراد ممکن است محافلعمل را در واکنش به تغییراتی همانند رشد تجارت الکترونیک که خارج از هر سازمان و یا هر صنعتی نشات میگیرد و یا در پاسخ به تغییرات درونی نظیر استراتژی جدید شرکت ایجاد نمایند. محافل کاری میتوانند تماما درون یک واحد تجاری وجود داشته باشد و گسترهی آن به سایر واحدها و مرزهای وسیع تر تعمیم یابد. یک محفلعمل میتواند توسط افرادی از بنگاههای فعال در یک صنعت ایجاد شود. رایج ترین محافلعمل که امروزه با الکترونیکی شدن محیط بازرگانی و تجارت رواج یافتهاند محافلعمل در محیط آنلاین میباشند. پیمانهای راهبردی نمونهایی از محافلی است که شرکت های همپیمان سهام یگدیگر را خریداری نمیکنند ولی برای یک دورهی معین در پروژههای خاص جهت استفاده از تجربیات و مهارتهای یکدیگر مشارکتهایی انجام میدهند. گروههای کسبوکار ، کارآفرینی نهادی، کمیتههای کاری، گروههای استراتژیک و اجتماعات دانشبنیان نمونههایی دیگر از محافل کاری است که ممکن است بر اساس مشارکتهای متفاوتی در صنایع مختلف شکل بگیرد. یکی از محرک های اصلی محافلعمل به اشتراک گذاری فناوری و اطلاعاتی که دارایی استراتژیک شرکتهایی است که عضوی از محافل مختلف (اجتماعات دانش بنیان، ، گروههای کسبو کار و …) در یک صنعت میباشند. پرورش محافلعمل در مناطق استراتژیک یک روش عملی برای مدیریت دانش به عنوان یک دارایی است، دقیقاً به طور سیستماتیک که شرکتها سایر داراییهای مهم را مدیریت میکنند. در واقع، انفجار در علم و فناوری یک تناقض دشوار را ایجاد میکند، در همین زمان است که افزایش پیچیدگی دانش نیاز به تخصص و همکاری بیشتر دارد. بدون تمرکز محافلعمل در مناطق بحرانی، ادامه دادن با سرعت سریع تغییر، دشوار است. این تغییرات در شرایطی اتفاق می افتد که بنگاه ها در حال بازگرداندن بسیاری از روابط داخلی و خارجی برای پاسخگویی به خواسته های بازار در حال تغییر هستند. محافل عمل یک چارچوب نظر در مورد چگونگی ورود متخصصان حرفه ای به صورت مداوم برای یادگیری حل مشکلات در محل کار است. دانش شکل گرفته بین یک محافلعمل میتوانند استراتژی های جدیدی برای سازمانها و یا صنایع به جریان بیندازند، خطوط کسب وکار جدیدی ایجاد نمایند، مسائل را به شیوههای گوناگونی حل کنند، بهترین اقدامات را اشاعه دهند و مهارتهای حرفهای افراد را توسعه دهند. محافلعمل در راستای اهداف یادگیری، خلق و تسهیم دانش فعالیت میکنند و دوام و پایداری آنان بسیار زیاد است. در شرایط اقتصاد دانش محور امروزی محافلعمل محیطی غنی را برای فراهم میکنند تا اطلاعات و روشهای مورد استفاده، دانش جدیدی را در عمل به اشتراک بگذارد. محققان حتی استدلال میكنند كه یك محافل عمل شباهتی با یك شبكه خوب اجرا شده یا یك تیم چند رشته ای دارد. محافلعمل در راستای اهداف یادگیری، خلق و تسهیم دانش فعالیت میکنند و دوام و پایداری آنان بسیار زیاد است. محافلعمل جلوهای از دانشگری و دانستن در عمل هستند. محافلعمل در سازمانها و صنعتهایی که به سوی دانش محوری در حال حرکتاند در حال ظهور میباشد.