مقدمه

عرقیات گیاهی فرآورده ای است ، که از جوشانیدن یک گیاه و یا مخلوطی از گیاهان مختلف در برابر بخار آب و سرد کردن بخارات حاصله به دست می آید . به عبارت دیگر عرقیات گیاهی به فرآورده هایی گفته می شود ، که از تقطیر مواد فرار موجود در اندام های مختلف گیاهان همراه با بخار آب به دست می آیند . این اندام ها با بخار آب به دست می آیند .

این اندام ها معمولا ماگول بوده و به شکل تازه نظیر بیدمشک ، نسترن و گل محمدی و یا خشک نظیر نعناع ، آویشن و غیره می باشند . این محصول به عنوان طعم دهنده به مواد غذائی ، نوشیدنی و دارو مورد مصرف قرار گرفته و در پاره ای از موارد اسانس آن پس از تخلیص در ساخت شیرینی جات به کار برده می شود .

عرقیات از نظر خلوص به دو دسته تقسیم بندی می شود:

عرقیات سنگین و عرقیات سبک . مقدار اسانس و مواد معطر و موثر موجود در عرقیات درجه خلوص آن را نشان می دهد .مقدار اسانس موجود در عرقیات از ۱۵ تا ۳۰ درصد متغیر بوده و تغییرات آن نشان دهنده عرقیات درجه یک و درجه دو میباشد . با توجه به آنکه عرقیات در اغلب استان های کشور ناشناخته بوده و عمدتا در منطقه استان فارس شناخت نسبتا کاملی از آن وجود دارد ، لذا متخصصین این فن بیشتر در استان فارس وجود داشته و مصرف آن بیشتر در این استان است

معروف ترین و پر مصرف ترین انواع عرقیجات کدام اند؟

در حال حاضر از میان همه عرقیات گیاهی و معطر ،12 نوع انها بیشتر از همه مصرف داشته و مصرف کنندگان نسبت به خصوصیات آنها آشنایی دارند.

عمده ی این عرقیات عبارتند از:

• عرق گل محمدی یا گلاب
• عرق بیدمشک
• عرق نسترن
• عرق نعنا
• عرق بهارنارنج
• عرق آویشن
• عرق خارشتر
• عرق شاطره
• عرق کاسنی
• عرق گل گاو زبان
• عرق زالزالک یا کیالک
• عرق طارونه

مراحل تولید عرقیات گیاهی

مرحله اول: شست و شوی گیاهان

گیاهان ورودی بعد از تخلیه شدن از کامیون توسط کارگران و به وسیله چهارشاخ به درون استخر شست وشو، ریخته می شوند و حدود 20 دقیقه در آب می مانند، تا در طی این مدت خاک و غبار موجود بر روی اندام های گیاه پاک شوند

مرحله دوم: مرحله تقطیر

تقطیر کیی از متداول ترین راه های جداسازی مواد از کیدیگر به علت تفاوت نقطه جوش است که در آن، مایع به ترکیباتی که نقطه جوش متفاوت دارند تقسیم می شود. در این فرایند مایعات ابتدا به بخار تبدیل شده و پس از فرایندی، بخار سرد و به مایع تبدیل می شود. طی این فرایند بخارات حاصل از گرما تحت تأثیر سرما تبدیل به قطرات مایع می شوند و با جمع آوری این قطرات که از میعانات پشت سر هم حاصل می شوند موادی خالص به دست می آیند

سیستم تقطیر ساده دارای چهار بخش است:

1 مشعل  (به عنوان منبع گرما)

2 مخزن تقطیر

3 مبرّد

4 قسمت جداکننده اسانس

مرحله سوم:  پاستوریزاسیون

به منظور کاهش سرعت فساد و افزایش دوره ماندگاری عرقیات و نیز جهت اطمینان از نابودی م کیروب های بیماری زای احتمالی موجود در عرقیات، این فراورد هها باید سالم سازی یا پاستوریزه شوند

مرحله چهارم:  بسته بندی

ظروف شیشه ای بهترین ظرف برای بسته بندی عرقیات هستند، زیرا شیشه در مجاورت با عرقیات هیچ واکنشی نشان نمیدهد و به دلیل شفاف بودن به خوبی درون آن دیده میشود؛ اما چون سنگین و گران است از ظروف پلیمری حاصل از رزین های غیربازیافتی برای بسته بندی عرقیات استفاده می شود

انتخاب ظرف بستگی به مدت زمان نگهداری دارد. برای نگهداری عرقیات در حجم زیاد و مدت طولانی از مخازن استیل ضد زنگ دارای همزن استفاده می شود زیرا اسانس و عرق در طی دوره نگهداری از هم جدا می شوند، ولی برای نگهداری عرقیات در حجم کم از ظروف شیشه ای و یا ظروف پلاست کیی سفید رنگ با مواد درجه یک استفاده می شود

مرحله 5:  انبار محصول

انبار نگهداری عرقیات باید دور از نور و خنک باشد؛ زیرا برخورد مستقیم نور و نیز دمای بالای انبار سبب تجزیه تر یکبات مؤثره آنها می شود.

همچنین باید عرقیات به گونه ای چیده شوند که امکان جریان آزادانه هوا در اطراف آنها وجود داشته باشد و باید در قفسه هایی کمی بالاتر از سطح زمین قرار گیرند. بهتر است عرقیات براساس خانواده گیاه جدا از هم نگهداری شوند

برای راه اندازی یک کارگاه عرق گیری سودآور چقدر سرمایه لازم دارید؟

یکی از ویژگی های مثبت راه اندازی تولید عرقیات گیاهی به روش صنعتی ،ساده بودن راه اندازی این کسب و کار است. به این ترتیب که اگر شما به گیاهان دارویی و معطر دسترسی داشته و منزل حیاط دار در اختیار داشته یا به هر شکل دیگری مکان مناسبی برای عرق گیری دارید. با خرید دستگاه عرق گیر گیاهان دارویی مدرن، به راحتی می توانید مقدار انبوهی از عرقیات با کیفیت را تولید و در بطری های مناسب به بازار عرضه کنید.

یکی از نکات مثبت دستگاه های عرق گیری متنوع بودن مدل و ظرفیت آنها است. بطوریکه شما می توانید با توجه به نیاز و امکانات خود دستگاه با ظرفیت مناسب را تهیه کنید

آیا تولید عرقیات گیاهی واقعاً یک کار پرسود و تضمینی است؟

به نظر می رسد استفاده از عرقیات گیاهی بخشی از تار و پود فرهنگ مردم ایران شده باشد. در ضمن در حال حاضر صادرات عرق گیاهی به برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز افزایش یافته است. بنابراین با توجه به پتانسیل بالایی که کشور در زمینه تولید عرقیات معطر و دارویی دارد، هر کسی می تواند با خرید یک دستگاه عرق گیر اقدام به تولید انواع عرقیات گیاهی کرده و منبع درآمدی برای خود دست و پا کند. البته مسلماً اگر می خواهید بصورت حرفه ای وارد بازار تولید و عرضه عرقیات  گیاهی شوید، باید تجهیزات بیشتری برای تولید عرقیات متنوع در حجم بالا تهیه کنید.

در ضمن شرایط بازار فعلی بگونه ای است که اگر می خواهید درآمد بالا و مناسبی کسب کنید، باید عرقیات تولیدی خود را در بسته بندی های مناسب ارائه دهید. اما در حالت کلی می توان گفت عرق گیری، کسب و کاری است که با هر میزان سرمایه اولیه ای می توان آن را شروع کرد و خیلی راحت سود تولید عرقیات گیاهی چندین برابر هزینه هایی که پرداخته اید، خواهد بود.