به گزارش میدون، طرح تجاری یا طرح کسب و کار (B.P | Business Plan) گزارشی است که یک کارآفرین طی آن فرآیند کسب و کار خود را شرح می‌دهد. این گزارش اغلب برای جلب نظر سرمایه‌ گذاران یا شریک‌های بالقوه آماده می‌شود. اما یک کارآفرین با آماده کردن آن می‌تواند به نقاط ضعف و قوت طرح خود پی ببرد. طرح تجاری به سوالاتی از قبیل: «هم ‌اکنون کجاییم؟»، «به کجا می‌رویم؟» و «چطور به آنجا برویم؟» پاسخ می‌دهد.

چندين دهه است كه محققان ثابت كرده اند عملکرد شركت‌هايي كه به داشتن طرح كسب و كار اهميت مي‌دهند، بهتر از شركت‌هايي است که اين كار را انجام نمي‌دهند. طرح كسب ‌و كار يك خلاصه مكتوب از فعاليت‌های اقتصادی كارآفرين مي‌باشد كه داراي جزئيات مالي و عملیاتی، استراتژي، موقعيت‌هاي بازاريابي، توانايي‌ها و مهارت‌هاي وی مي‌باشد.

نوشتن بیزینس پلن به معنای این نیست که باید برای ماه های متمادی کار کتابخانه ای انجام دهید تا 1000 صفحه مطلب جمع آوری نمایید. طرح توجیهی تنها در حدود یک ماه کاری زمان نیاز دارد.

بیزینس پلن را برای چه کسانی می نویسیم؟

دلیل خارجیِ نوشتن بیزینس پلن، در اصل دریافت سرمایه می باشد. مخاطبان احتمالیِ بیزینس پلن معمولا این دو گزینه هستند:

مشارکت در سرمایه گزاری: افراد سرمایه گزار و سرمایه داران

سرمایه گزاری به صورت وام: بانک ها

مهم است که اطلاعات درج شده در بیزینس پلن مطابق با نیازها و نوع سرمایه گزاران باشد. مثلا برای نوع مشارکت در سرمایه گزاری می بایست روی پتانسیل روند صعودی کسب و کارتان تمرکز کنید، در حالی که برای نوع دیگر باید از ریسک ها صحبت کنید و اطمینان دهید که کسب و کارتان از پس ریسک های موجود برخواهد آمد.

چه کسی به بیزینس پلن نیاز دارد؟

اگر شما فقط قصد دارید که یک برنامه‌ریزی کوچک کنید که طی آن به درآمد بیشتر برسید و کسب و کار خود را رونق دهید، لازم نیست که از بیزینس پلن استفاده کنید؛ اما اگر شما قصد دارید که میزان قابل‌توجهی از زمان، پول و منابع خود را صرف کسب و کار خود کنید تا به نتایج ارزشمندی دست بیابید، شما به یک بیزینس پلن نیاز خواهید داشت.

اگر نسبت به کسب و کار خود جدی هستید، یک برنامه‌ریزی جدی و درست در مورد کسب و کار بسیار مهم و لازم است.

چگونه یک بیزینس پلن بنویسیم؟

کلاسیک‌ترین حالت بیزینس پلن‌ها برای کسانی بیشتر به درد می‌خورد که کسب و کار خود را به‌تازگی راه‌اندازی کرده‌اند، این برنامه در زمینه‌های مهمی مانند طرح‌ریزی برای فروش، بودجه‌بندی، تعیین نقاط عطف و وظایف، می‌تواند به آن‌ها کمک شایانی بکند.

زمانی که شما درک نمی‌کنید که به چه میزان پول نیاز دارید و نمی‌توانید هزینه‌ها و زمان پرداخت را تخمین بزنید، آن موقع است که احساس می‌کنید به بیزینس پلن نیاز دارید؛ و این اتفاق برای تمام تازه‌کارها می‌افتد و باید به‌گونه‌ای سرمایه‌گذاران و بانک‌ها و دوستان و خانواده خود را متقاعد کنند تا در کسب و کار آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

بیزینس پلن بر روی توضیحاتی که شرکت انجام می‌دهد (چگونه به اهداف خود می‌رسند و از همه مهم‌تر، چرا کسب و کارشان به سرمایه‌گذاران خوبی نیاز دارد) تمرکز می‌کند. یک نمونه بیزینس پلن همچنین جزئیات کاملی در مورد اینکه در کسب و کار، پول‌ها چگونه خرج می‌شود و در مراحل اولیه سرمایه چگونه رشد می‌کند هم تمرکز زیادی می‌کند.

انتخاب یک نوع درست از بیزینس پلن برای کسب و کار شما

با توجه به اینکه بیزینس پلن‌ها اهداف متفاوتی دارند، جای تعجب ندارد که آن‌ها از شکل‌های مختلفی برخوردار هستند.

قبل از اینکه حتی شروع به نوشتن یک بیزینس پلن استارتاپ خودتان بکنید، باید در مورد مخاطبان و اهداف خود به‌اندازه کافی فکر کنید. درحالی‌که تمام این طرح‌ها کارهای مشترکی همچون پیش‌بینی فروش و استراتژی کسب و کار را انجام می‌دهند، بااین‌حال فرمت‌های بیزینس پلن‌ها می‌تواند با توجه به مخاطبان و نوع کسب و کار بسیار متفاوت باشد.

به‌عنوان‌مثال، اگر شما در حال ساخت یک طرح برای یک شرکت بیوتکنولوژی هستید، برنامه‌های شما باید روند پیشرفت خود را همراه با تصویب دولت پیش ببرد. اگر شما درحال تهیه یک طرح برای یک رستوران هستید، جزئیات مکان و تعمیر آن می‌تواند جزو عوامل بحرانی در نظر گرفته شود. همچنین زبان موردنظر شما در طرح کسب و کار شرکت بیوتکنولوژی بسیار فنی‌تر از زبان موردنظر شما در طرح رستوران است.

طرح‌ها همچنین می‌توانند ازنظر طول، جزئیات و نحوه ارائه بسیار متفاوت باشند. برنامه‌هایی که هرگز موجب نمی‌شوند که دفتر خود را ترک کنید و برای برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژی داخلی مورداستفاده قرار می‌گیرند ممکن است از زبان و قوانین متفاوت‌تری استفاده کنند.

در انتهای دیگر طرح‌های مختلف، یک طرح هم برای سرمایه‌داران طراحی‌شده است، این طرح از درجه بالایی از اهمیت برخوردار بوده و بر جنبه‌های مهم از کسب و کار، یعنی تیم و تجربه‌ی آن‌ها، تمرکز می‌کند.