فرش و قالیچه از انواع کالاهای با ارزشی هستند که از زمانهای دور در تجارت ایران مورد داد و ستد قرار گرفته است. از طرفی هم جذابیت ترین هنر ایرانی است که در تمام نقاط جهان مورد توجه قرار گرفته است.
صنعت فرش از نظر اشتغالزایی، ایجاد ارزش افزوده و تحصیل ارز، نقش به سزایی در اقتصاد کشورمان دارد. این صنعت ضمن دارا بودن کم ترین میزان ارزبری، کم هزینه ترین شیوه ایجاد اشتغال در کشور را نیز به خود اختصاص داده است. امید است تا با عنایت بیشتر به صنعت ارزشمند قالی و قالیبافی در ایران، روز به روز شاهد رونق روز افزون صنعت فرش باشیم.
برخی از لوازم موردنیاز جهت اجرایی کردن طرح توجیهی کارگاه قالی بافی و تولید فرش دستباف
- دار قالی:
فرش معمولا روی چارچوبی به نام دار قالی بافته می شود و اندازه این دار قالی بستگی به متراژ فرش دارد و به همان نسبت بزرگ و کوچک است. معمولا دارهای فرش در دو نوع افقی و عمودی وجود دارند. بافت فرش به طور معمول در دارهای عمودی انجام می شود، اما برخی مناطق مانند ترکمن صحرا به بافت فرش روی دارهای افقی معروف هستند.
- دفه:
وظیفه این وسیله فلزی سر شانه ای، کوبیدن گره های فرش است. در نظر اول اگر این وسیله را در دست بگیرید متوجه می شوید بسیار سنگین است و کار با آن راحت نیست. دفه انواع مختلفی دارد. دفه های بزرگی که باید با دو دست کوبیده شود و دفه های سبک یکدستی.
- کاردک:
کاردک یا کثر برای بریدن سر خامه های اضافی بعد از گره زدن مورد استفاده قرار می گیرد. خامه همان اضافه نخ هایی است که روی قالی بعد از گره زدن باقی می ماند. دسته این وسیله ممکن است چوبی یا فلزی باشد. دسته های چوبی ظاهر شیک تری دارند، اما عمر دسته فلزی ها بیشتر از دسته های چوبی است.
- قیچی:
قیچی قالیبافی با قیچی های دیگر از نظر شکل و شمایل کمی متفاوت است. دسته این قیچی ها با محل برش آن فاصله دارد. دلیل این فاصله سهولت در بریدن پرزهای اضافی فرش است.
- چله:
چله نخ هایی است که روی دار قالی نصب می شود. چله تارهای تشکیل دهنده قالی یا فرش است که هر نخ پود از زیر آن به صورت یکی در میان عبور می کند تا نقش فرش را رقم بزند. چله فرش مهم ترین بخش آن است، چله معمولا از پشم، پنبه و ابریشم تهیه می شود که هر کدام از آنها دارای نمره و لای متفاوت است. اکنون نخ چله بیشتر از پنبه تهیه می شود در حالی که قبلا ابریشم و پشم بیشتر مورد استفاده بوده است.
- کوجی:
کوجی به میله کمکی پایه دار قالی گفته می شود و تا تمام شدن فرش روی دار باقی می ماند و بعد از بریدن چله برای درآوردن فرش آن را هم از کنار دار بر می دارند. قطر این میله بین چهار تا شش میلی متر است. دلیل استفاده از این وسیله محکم کردن تارهای قالی و همچنین انسجام بخشیدن به فرش است.
- شانه
- سک و سیخ پود کشی
بازارهای بین المللی فرش دست بافت
کشورهای آلمان ، آمریکا ، ایتالیا ، امارات متحده عربی ، ژاپن ، کانادا و فرانسه مهمترین بازارهای صادراتی فرش دستباف ایران هستند .
در مجموع 50میلیون دلار فرش دستباف در سال گذشته از مارس سال 2019-2020 صادر شده است که نسبت به سال قبل 90درصد کاهش داشته است. صادرات صنایع دستی کشور در سال 1397 به 289میلیون دلار رسید که به کشورهای عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام گرفته، این صادرات شامل سرامیکهای سنتی، ظروف سفالی، منسوجات دستبافت، شیشه کاری، چوب، فلز، گلدوزی، تزئینات شخصی و همچنین سنگهای قیمتی گرانبها و نیمه قیمتی بوده است. نوآوری و کیفیت سبب شد که یک شرکت تولیدکننده فرش ایران طی سال1397 معادل 1.5میلیون یورو فرش ضدباکتری حاوی نانو ذرات نقره با خاصیت جلوگیری از رشد باکتری در فرش را به کشورهای دارای آب و هوای مرطوبت همانند عمان، چین، ژاپن، روسیه، عراق، اتریش، آلمان و آفریقای جنوبی صادر کند.
معرفی کدهای ISIC متعلق به محصولات فرش
کد آیسیک فرش دستبافت و خدمات مرتبط همانند رنگرزی و طراحی آن بشرح جدول ذیل است:
فرش دستبافت
1722417238
مرمت و تکمیل فرش دستبافت
1722412337
رنگرزی سنتی الیاف فرش دستباف
1712412452
طراحی فرش دستباف
7499300001
مشخصات سرمایه گذاری احداث کارگاه قالی بافی
ظرفیت تولید سالانه: 3500 مترمربع
میزان سرمایه گذاری ثابت طرح: 23400 میلیون ریال
میزان سرمایه گذاری درگردش: 6700 میلیون ریال
میزان سرمایه گذاری کل طرح: 30100 میلیون ریال
قیمت ماشین آلات و تجهیزات: 920 میلیون ریال
نرخ بازده داخلی: 31.85 درصد
نرخ بازگشت سرمایه طرح: 37.73 درصد